Haardkoken
Koken in de openhaard is heel bijzonder. Het borduurt voort op een eeuwenoude traditie en het is heel sfeervol. Door het houtvuur wordt de smaak van het eten intenser. Bij het koken werd gebruik gemaakt van haardaccessoires om het vuur zo te reguleren dat het koken goed verliep, maar ook van haardaccessoires die specifiek bedoeld zijn om mee te koken. Daaronder verstaan we allerlei soorten (mechanische) draaispitten, haalijzers, treeften, roosters en antiek kookgereedschap. Deze accessoires vind je hier. Lees ook: Hoe kook ik in mijn open haard met antieke haardaccessoires?
Let op het vakmanschap
Antieke haardaccessoires om mee te koken zijn vaak eeuwen oud en handgesmeed. Het maken van deze meesterwerkjes van vakmanschap nam veel tijd in beslag en omvat een niveau van bekwaamheid die je tegenwoordig niet veel meer ziet. Naast hun mooie uiterlijk zijn deze antieke gereedschappen aanzienlijk duurzamer dan moderne versies, omdat ze niet nieuw gemaakt zijn en hun duurzaamheid door de tijd hebben bewezen. Ze zijn gemaakt om lang mee te gaan, zodat ze nog vele jaren gekoesterd en gebruikt kunnen worden.
Kies de manier waarop je wilt koken
Er zijn verschillende methoden om te koken in de openhaard, waaronder grillen met een spit en haardbokken, het gebruik van een mechanische draaispit, grillen of koken met een ketting of een haal, koken met een treeft, koken met een braadrooster, koken met een Dutch oven, en het gebruik van specifieke accessoires voor bepaalde gerechten, zoals een appelgril, broodrooster of wafelijzer.
Voor gedetailleerde instructies en aanbevelingen, bekijk onze blogpost: Hoe kook ik in mijn open haard met antieke haardaccessoires?
Herkomst van de haardaccessoires om mee te koken
Het merendeel van onze accessoires om mee te koken komt uit Frankrijk. Daar zijn ze het beste bewaard gebleven en kookte men op het platteland nog lang door in de open haard. Daarnaast komt een kleiner gedeelte uit Nederland of Engeland. De haardaccessoires om mee te koken zien er doorgaans robuust uit en zijn vaak gemaakt van smeedijzer. Het is vaak hoe ouder hoe eenvoudiger. De accessoires uit Engeland zijn vaak meer gedecoreerd met messing onderdelen, met name de treeften. Ook de veer aangedreven draaispitten zijn uit een latere periode (ronde de 19e eeuw) en zijn verfijnder gemaakt. De haardaccessoires zijn te selecteren op land van herkomst en op materiaal.
Let op de lengte van de haardaccessoires om het vuur mee te reguleren en om mee te koken
In tegenstelling tot wat veel mensen denken kook je in de haard doorgaans niet in het vuur, maar voor het vuur op de hete kolen. Het vuur dat achter het kookgedeelte brandt, moet je goed kunnen reguleren. De haardaccessoires die daarvoor nodig zijn (haardtang, haardpook, blaaspijp etc) moeten daarom lang genoeg zijn om veilig bij het vuur te komen.
Voor de haardaccessoires om mee te koken speelt lengte een minder grote rol bij de veiligheid, maar hangt de grootte van de haardaccessoire wel af van de grootte van het vuur. Hoe groter het vuur en hoe meer hete kolen, hoe meer afstand je nodig hebt tussen het kook of braadgedeelte van de haardaccessoire en het vuur. Je kunt met een klein rooster of een kleine klok-gedreven draaispit wel koken in een grote haard mits het vuur niet te groot is. De haardaccessoires moeten uiteraard wel in de haard passen.
Let dus goed op of de haardaccessoires om mee te koken, zoals bijvoorbeeld een hangtreeft, bokken, een spit of een haal, niet te groot zijn voor de haard.
Bedenk hoe je het kookgereedschap wilt opbergen
Sommige haardaccessoires om mee te koken zoals een haal of een ketting worden in de haard gemonteerd en blijven daar hangen ook al gebruik je ze niet. Ook bokken met spithaken, waarmee je kunt koken, blijven in de haard staan. Kleinere items zoals mechanische draaispitten, treeften en kookgereedschap berg je elders op als je niet in de haard kookt. Aangezien het zeer decoratieve accessoires zijn kan dat heel goed in het zicht blijven.
Kookgereedschap kan je ophangen aan een (antiek) rekje. Op onze website zijn de antieke rekjes met kookgereedschap hier te vinden.
Let op de decoratieve functie van de haardaccessoires om mee te koken
De haardaccessoires om mee te koken zijn vaak heel decoratief en daarmee een echte aanvulling in de haard of in de keuken. Hoewel de haardaccessoires door de eeuwen heen gemaakt zijn hebben ze vaak een van smeedijzer gemaakt en hebben ze een robuust uiterlijk. Toch kan je spelen met de stijl. Door de toevoeging van bijvoorbeeld een mooi gedecoreerd mechanisch draaispit, een Engelse treeft of messing keukengerei kan het geheel eleganter worden en meer in overeenstemming met de ruimte, de haard en andere haardaccessoires. In het algemeen geldt hoe minder oud, hoe minder eenvoudig. Ook kunnen haardaccessoires om mee te koken een mooie toevoeging zijn in een haard waarin niet meer gestookt wordt. Lees ook: Hoe decoreer ik mijn open haard?
De haardaccessoires om mee te koken zijn te selecteren op ouderdom, stijl en op materiaal.